Pierwsze, zmodyfikowane metodą CRISPR genetycznie ludzkie zarodki mieli stworzyć amerykańscy uczeni z Oregon Health & Science University’s Center for Embryonic Cell and Gene Therapy. Na razie nie są jednak znane żadne szczegółowe informacje.
Informacje o stworzeniu genetycznie zmodyfikowanych metodą CRISPR zarodków podała MIT Technology Review. Badania miał przeprowadzić zespół Shoukhrata Mitalipova, dyrektora Oregon Health & Science University’s Center for Embryonic Cell and Gene Therapy. Ani on sam, ani uniwersytet nie potwierdzają jednak tych informacji.
„Wyniki badań zostaną wkrótce opublikowane w recenzowanym czasopiśmie naukowym. Nie będzie żadnych innych informacji zanim się to nie stanie – napisało biuro prasowe uczelni. Komentarzy, zanim wyniki badania, zostaną opublikowane, odmówili także inni badacze, którzy mieli być zaangażowani w przeprowadzenie badań.
Z informacji podanych przez MIT Technology Review wynika, że uczeni mieli modyfikować metodą CRISPR liczne zarodki jednokomórkowe, skupiając się na zmianę fragmentów DNA odpowiedzialnych za choroby genetyczne. Autorzy informacji nie sprecyzowali jednak, o jakie genetyczne wady czy schorzenia chodzi.
Metoda CRISPR (tak zresztą, jak każda inna metoda modyfikacji genetycznej człowieka), niezależnie od deklarowanych celów jej stosowania, budzi jednak poważne wątpliwości. Dlaczego?
Po pierwsze nie do końca jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkie skutki modyfikacji, nawet starannie wybranych fragmentów DNA. Możemy, a konkretnie zmodyfikowane dzieci i ich rodzice mogą być niemile zaskoczone „ubocznymi” skutkami takich zmian.
Po drugie: badania takie wymagają niszczenia setek, jeśli nie tysięcy ludzi na zarodkowym czy embrionalnym etapie rozwoju. Z punktu widzenia uznania istnienia życia ludzkiego od poczęcia jest to koszt niedopuszczalny. Cel nie uświęca środków, a ceną za odkrycia naukowe nie może być życie istot ludzkich.
Po trzecie, na co zwracają uwagę także etycy utylitarnie nastawieni, niezależnie od intencji uczonych tego typu badania mogą doprowadzić do powstania genetycznej arystokracji, co zniszczy fundamentalną równość między ludźmi. Uderzeniem w równość jest także to, że genetyczna modyfikacja prowadzi do sytuacji, w której jeden człowiek staje się „wytwórcą drugiego”. A to oznacza koniec równości polegającej na tym, że z punktu widzenia świeckiego wszyscy jesteśmy efektem przypadku. Od pojawienia się pierwszych zmodyfikowanych ludzi – ktoś będzie „twórcą”, a ktoś „tworzywem”.
Warto o tym pamiętać.
Tomasz P. Terlikowski
