Bardzo wysokie, utrzymujące się stężenia zanieczyszczeń w powietrzu notowały w piątek rano niektóre stacje pomiarowe w woj. śląskim. Inne pokazywały niższe wartości stężeń smogu; jednak służby środowiskowe ostrzegały przed ryzykiem przekroczenia poziomów alarmowych.
„W piątek w Bielsku-Białej, Kotlinie Żywieckiej oraz środkowej części województwa, jakość powietrza będzie bardzo zła; w aglomeracji górnośląskiej, rybnicko-jastrzębskiej, Częstochowie oraz południowej części województwa jakość powietrza będzie zła" – podał Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ).
Dopuszczalny poziom pyłu PM10 w powietrzu to 50 mikrogramów na metr sześc. w ujęciu dobowym. Indeks jakości powietrza wyszczególnia sześć stopni: przy stężeniu poniżej 20 mikrogramów jakość jest bardzo dobra, między 21 a 60 mikrogramów – dobra, 61-100 mikrogramów – umiarkowana, 101-140 mikrogramów – dostateczna, 141-200 mikrogramów – zła, a powyżej 200 – bardzo zła. Przekroczenie 300 mikrogramów pyłu na m sześc. oznacza alarm smogowy.
WIOŚ na piątek prognozował przekroczenie wartości 200 mikrogramów pyłu na m sześc. w powietrzu, a także ostrzegał przed ryzykiem przekroczenia poziomu alarmowego 300 mikrogramów, w Bielsku-Białej oraz powiatach: bieruńsko-lędzińskim, pszczyńskim, gliwickim, mikołowskim, raciborskim, rybnickim, wodzisławskim, bielskim, cieszyńskim i żywieckim.
W ostatnich dniach w woj. śląskim jakość powietrza stopniowo pogarszała się, czemu sprzyjały spadki temperatury. Służby środowiskowe określały z reguły jakość powietrza dla większości części województwa jako dostateczną lub złą. Na noc z czwartku na piątek wydały ostrzeżenie dotyczące silnego mrozu – w nocy lokalnie od -18 stopni Celsjusza w rejonach górskich do -16 w rejonach wyżynnych. Prognozowano też średnią prędkość wiatru od 3 km/h do 7 km/h.
To właśnie takie warunki – większy mróz przy słabym wietrze lub jego braku – służby określają jako „utrudniające rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w sytuacji wzmożonej emisji z sektora bytowo-komunalnego”. W kolejnych dniach, w weekend, w woj. śląskim spodziewana jest właśnie taka pogoda.
W piątek rano jednak, po mroźnej nocy, gdy wartości stężeń zanieczyszczeń powietrza wyraźnie wzrosły, sytuacja na większości stacji poprawiała się. Na stacji w Rybniku, która w nocy notowała wartości rzędu 600 mikrogramów pyłu PM10 na m sześc. powietrza, rano ok. godz. 9 zanieczyszczenie spadło poniżej 100 mikrogramów. W Gliwicach, gdzie w nocy było 550 mikrogramów, rano było to poniżej 200 mikrogramów. W Katowicach zanieczyszczenie pyłem PM10 w nocy nie przekroczyło 200 mikrogramów; w Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu i Zabrzu szczytowe wartości nocnych pomiarów oscylowały w okolicach 250 mikrogramów.
Bardzo zła sytuacja utrzymywała się natomiast na stacji pomiarowej w Tychach. Tam w nocy szczytowa wartość sięgnęła 400 mikrogramów pyłu PM10, rano jednak nie spadła poniżej 250 mikrogramów, by ok. godz. 9. ponownie wzrosnąć do ok. 360 mikrogramów. To wartości, które w ujęciu dobowym oznaczają alarm smogowy.
W związku z alarmem smogowym służby kryzysowe zalecają unikanie lub ograniczenie do minimum czasu przebywania na powietrzu, zwłaszcza przez kobiety w ciąży, dzieci i osoby starsze oraz osoby z astmą, chorobami alergicznymi skóry, oczu i chorobami krążenia. Należy unikać dużych wysiłków fizycznych na otwartym powietrzu.
Bieżące informacje o jakości powietrza w regionie dostępne są na stronie internetowej http://powietrze.katowice.wios.gov.pl/. Dane pochodzą z 18 automatycznych stacji monitoringu powietrza – w woj. śląskim jest ich najwięcej w Polsce. Natomiast pod adresem http://spjp.katowice.pios.gov.pl/ podawana jest informacja o przewidywanej jakości powietrza na kolejną dobę – tzw. krótkoterminowa prognoza zanieczyszczeń.
Pył zawieszony jest szkodliwy dla zdrowia, szczególnie dla układu oddechowego. W jego skład wchodzą m.in.: siarka, metale ciężkie, silnie toksyczne chemiczne związki organiczne, jak dioksyny i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, np. benzo(a)piren.
Z powodu smogu osoby cierpiące z powodu chorób serca mogą odczuwać pogorszenie samopoczucia: uczucie bólu w klatce piersiowej, palpitacje serca, brak tchu, znużenie. Osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego mogą odczuwać przejściowe nasilenie dolegliwości, w tym kaszel, flegmę, dyskomfort w klatce piersiowej, świszczący, spłycony oddech. W okresach wysokich stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu występuje zwiększone ryzyko infekcji oddechowej.(PAP)
