Odłączenie od sieci działa na niektóre osoby jak odstawienie narkotyków czy alkoholu. W ekstremalnych przypadkach może prowadzić do napadów lęku i osłabienia działania układu odpornościowego.
Internet jest już powszechny: mamy go w komputerach, komórkach, tabletach. Znaczna część ludzi spędza dzień podłączona do strumienia danych, który niczym sznur wiąże nas z otaczającym światem. Bywa, że kiedy internetu brakuje, pojawia się uczucie niepokoju. W przypadku niektórych osób ma ono realny fizjologiczny wymiar – dowodzą badania brytyjsko-włoskiego zespołu pod kierunkiem prof. Phila Reeda z Swansea University, opublikowane właśnie na łamach „PLOS ONE”
W eksperymencie zaprojektowanym przez naukowców wzięły udział 144 osoby w wieku od 18 do 33 lat. Tuż przed i po sesji korzystania z internetu ochotnikom tym zmierzono ciśnienie krwi oraz tętno. Wypełnili też ankietę dotyczącą ewentualnego uzależnienia od internetu oraz poziomu lęku, który odczuwają w danym momencie.
Okazało się, że 40 proc. badanych uznaje, że spędza w sieci za dużo czasu. Głównymi winowajcami okazały się być w tym przypadku zakupy online oraz aktywność na mediach społecznościowych.
Co ciekawe, u badanych, którzy przyznawali się do problematycznie intensywnego korzystania z internetu, po zakończeniu sesji odnotowywano podwyższone wskaźniki ciśnienia krwi i tętna. Tym fizjologicznym objawom towarzyszył nasilony lęk. U badanych, którzy twierdzili, że nie są uzależnieni od sieci, nie zaobserwowano podobnych sensacji.
– Od pewnego czasy wiedzieliśmy, że osoby, które są nadmiernie zależne od cyfrowych urządzeń, mówią o lęku pojawiającym się, kiedy przestają ich używać. Ale teraz okazało się, że tym psychologicznym efektom towarzyszą zmiany fizjologiczne – mówi prof. Reed.
W porównaniu do grupy nieuzależnionych użytkowników sieci, po każdej internetowej sesji wśród osób przyznających się do szczególnie intensywnego używania internetu, odnotowano średnio 3-4 procentowy wzrost tętna i ciśnienia tętniczego krwi, który w niektórych przypadkach ulegał podwojeniu.
Choć wzrost tętna i ciśnienia w żadnej mierze nie zagrażał życiu ochotników, tego typu zmiany mogą być związane z poczuciem lęku i zmianami hormonalnymi prowadzącymi do upośledzenia działania systemu odpornościowego. Wskazują na stan podobny do odstawienia, obserwowany w przypadku uzależnienia od alkoholu czy heroiny. U niektórych osób może się również pojawić nagła potrzeba ponownego zanurzenia się w „cyfrowym świecie” w celu usunięcia lęku związanego z odseparowaniem od strumienia informacji. Taka potrzeba może górować nad wolą.
Jeden ze współautorów pracy w „PLOS ONE” prof. Roberto Truzoli z uniwersytetu w Mediolanie ocenia nadużywanie internetu jako poważny problem zdrowotny.
– Czy jest to uzależnienie, skojarzone z fizjologicznymi i psychologicznymi efektami odstawienia, czy zachowanie kompulsywne? Te wyniki badań dowodzą, że dla niektórych osób może to być uzależnienie – komentuje uczony.
Każde uzależnienie najczęściej zaś rujnuje życie nie tylko uzależnionego, ale i jego bliskich.
Pierwszym ograniczeniem jest niewielka liczba jego uczestników. Czy zatem wyniki eksperymentu zespołu prof. Reeda da się odnieść do większej grupy internautów?
Zwraca on uwagę, że osoby, biorące udział w badaniach używały generalnie internetu raczej przeciętnie. Pogłębionych analiz i kolejnych badań wymaga zjawisko uzależnienia internetu i jego wpływu na parametry fizjologiczne organizmu.
Prof. Reed zaznacza, że są też grupy wykorzystujące sieć w inny sposób, na przykład gracze – w ich wypadku efekty odstawienia mogą być inne.
Anna Piotrowska
